راهنمای خرید دوچرخه

​

خرید و انتخاب هوشمند یک کالا زمانی شکل می‌گیرد که شما از قبل، درخصوص ویژگی‌های کلی آن محصول اطلاعات کاملی داشته باشید. خرید دوچرخه نیز همانند هر کالا یا وسیله‌ی دیگری نیازمند برخورداری از چنین اطلاعاتی است. حتی به‌جرات می‌توان گفت که با توجه به ویژگی‌های فنی متعدد و انواع دسته‌بندی‌های دوچرخه، نیاز به اطلاعات شکل جدی‌تری به خود می‌گیرد. بر همین اساس در این راهنمای خرید دوچرخه سعی می‌کنیم با ارائه‌ی اطلاعاتی جامع و درعین‌حال ضروری، به شما در انتخاب دوچرخه‌ی دلخواهتان کمک کنیم تا در نهایت با انتخاب دوچرخه‌ای مناسب، از این ورزش مهیج لذت‌ بیشتری ببرید.

انواع دوچرخه

دوچرخه‌ها با توجه به محیط‌هایی که در آن استفاده می‌شوند، طراحی‌ خاصی که دارند و همچنین جنسیت افرادی که از آن استفاده می‌کنند، به چندین دسته‌ی مختلف تقسیم می‌شوند. در تقسیم‌بندی براساس نوع محیط قابل‌استفاده، دوچرخه‌ها بدین صورت شناخته می‌شوند:

• دوچرخه‌های شهری
• دوچرخه‌های کوهستان
• دوچرخه‌های هیبرید
• دوچرخه‌های جاده‌ای
• دوچرخه‌های کورسی
• دوچرخه‌های Time Trial

البته در این تقسیم‌بندی، انواع دیگری از دوچرخه نیز وجود دارند که برای انجام حرکات نمایشی استفاده می‌شوند و عمدتا به نام دوچرخه‌های BMX شهرت دارند.

تقسیم‌بندی انواع دوچرخه بر اساس طراحی

نوع دیگری از تقسیم‌بندی دوچرخه براساس طراحی و نوع کمک‌فنر به کار رفته در آن صورت می‌گیرد و شامل دوچرخه‌های Hard Tail و Full Suspension است. Hard Tail  معمولا به دوچرخه‌هایی گفته می‌شود که تنها دارای یک کمک‌فنر هستند یا کمک‌فنری ندارند.

​

Full Suspension  به دوچرخه‌هایی گفته می‌شود که دارای یک کمک‌فنر در چرخ‌ عقب هستند. این دسته از دوچرخه‌ها فریمی دوتکه دارند؛ به‌نحوی‌که دارای یک بخش مثلثی در قسمت جلوی دوچرخه و یک بخش دیگر در سمت عقب دوچرخه هستند.

​

تفاوت دوچرخه Hard Tail با Full Suspension

حال شاید این سوال برایتان پیش آید که برای خرید چه فرقی میان دوچرخه‌های Hard Tail و Full Suspension  وجود دارد؟ اگر شما دوچرخه‌سواری حرفه‌ای نیستید، خرید دوچرخه‌ی Full Suspension با توجه به اینکه دارای یک کمک‌فنر دیگر در چرخ عقب است، تنها برایتان هزینه‌ای اضافه ایجاد می‌کند. در چنین شرایطی، استفاده از دوچرخه‌های Hard Tail به‌صرفه است. دوچرخه‌های Full Suspension بیشتر برای حرکت فرود در مسیرهای کوهستانی استفاده می‌شوند تا به واسطه‌ی کمک‌فنر دومی که در چرخ عقب قرار دارند، فشار بسیار کمتری به دسته و چرخ‌ها منتقل شود.

تقسیم‌بندی انواع دوچرخه بر اساس محیط استفاده

تقسیم‌بندی انواع دوچرخه براساس محیط‌ بیشتر به این جهت انجام می‌شود که دوچرخه‌سواران بتوانند با انتخاب دوچرخه‌ای مناسب، از راحتی بیشتری در زمان استفاده از آن برخوردار شوند. به بیان دیگر، در طراحی هر یک از این دوچرخه‌ها ویژگی‌هایی مدنظر قرار گرفته که آن دوچرخه را برای استفاده در محیط‌های مدنظر مناسب ساخته است.

دوچرخه شهری

دوچرخه‌های شهری معمولا دارای فریمی فلزی و سبک از جنس آلومینیوم و تایرهایی نازک و بدون آج هستند. این دوچرخه‌ها معمولا دنده یا کمک‌فنر ندارند. زاویه‌ی فرمان نسبت به زین و همچنین فاصله‌ی رکاب تا زین در این دوچرخه‌ها معمولا بیشتر از دوچرخه‌های کوهستان است که باعث خواهد شد کنترل دسته‌ی فرمان به شکلی راحت انجام شود؛ درعین‌حال برای حرکت در مسیرهای طولانی، به رکاب‌زدن‌های مدوام نیاز نیست.

​

دوچرخه‌های شهری

دوچرخه کوهستان

دوچرخه‌های کوهستان برخلاف دوچرخه‌های شهری، تایرهای پهن‌تری دارند. این تایرها معمولا دارای آج‌هایی هستند که باعث اصطکاک بیشتر با سطح زمین می‌شود تا از لیزخوردن دوچرخه در مسیرهای ناهموار و لغزنده جلوگیری شود. دوچرخه‌ی کوهستان باید دارای دنده باشد که دوچرخه‌سوار بتواند به کمک آن به‌راحتی در مسیرهای شیب‌دار یا صعب‌العبور حرکت کند. یکی از مهم‌ترین قطعاتی که در این دوچرخه‌ها استفاده می‌شود، دوشاخ است. در واقع دوشاخ این دوچرخه‌ها باید از فلزات مستحکمی ساخته شده باشد تا در صورت فراز و فرود‌های زیاد در زمان حرکت، از صدمه‌دیدن چرخ‌ها و قطعات متصل به آن جلوگیری کند.

​

دوچرخه‌های کوهستان

دوچرخه هیبرید

دوچرخه‌های هیبرید به دوچرخه‌هایی گفته می‌شود که کاربردی شبیه به دوچرخه‌های کوهستان یا شهری دارند. درواقع این دوچرخه‌ها برای استفاده در هر دو محیط کاربرد دارند؛ با این تفاوت که نمی‌توان از آن‌ها برای کوه‌پیمایی استفاده کرد و تنها مناسب استفاده در دامنه‌ی کوه یا محیط‌هایی هستند که شیب کمتری نسبت به ارتفاعات کوهستان دارند. این دوچرخه‌ها ویژگی‌هایی نظیر دوچرخه‌های کوهستان دارند؛ فقط پهنای چرخ آن‌ها از دوچرخه‌های کوهستان کمتر است.

​

دوچرخه کورسی و جاده

بیشتر افراد دوچرخه‌های کورسی و دوچرخه‌های جاده را در دسته‌ای کلی به نام دوچرخه‌ی جاده تقسیم‌بندی می‌کنند. شاید این اشتباه به‌دلیل اشتراکات فراوانی باشد که بین این دو دسته دوچرخه وجود دارد. دوچرخه‌های کورسی و دوچرخه‌های جاده (به استثنای دوچرخه‌های جاده‌های کوهستانی) معمولا به دنده یا کمک‌فنر نیازی ندارند. همچنین باید در بدنه‌ی این دوچرخه‌ها از موادی سبک استفاده شود تا به دوچرخه‌سوار در داشتن شتاب و سرعت بیشتر کمک کند. از تفاوت‌های اصلی این دو دسته دوچرخه، نوع تایرهایی است که در آن‌ها به کار می‌رود؛ به‌نحوی‌که دوچرخه‌های کورسی دارای تایرهایی نازک‌تر نسبت به دوچرخه‌های جاده هستند؛ به همین دلیل از یک دوچرخه‌ی کورسی نمی‌توان در مسیرهای جاده‌ای با مسافت طولانی استفاده کرد.

​

دوچرخه‌های کورسی و جاده

دوچرخه BMX

دوچرخه‌های BMX یا دوچرخه‌های Time Trial بیشتر برای مصارف ورزش‌کارانی ساخته می‌شوند که به ورزش دوچرخه‌سواری به صورت حرفه‌ای می‌پردازند. دوچرخه‌های BMX معمولا دارای سایز فریم‌هایی کوچک هستند. این دوچرخه‌ها هیچ نوع ترمز یا کمک‌فنری ندارند. بدنه‌ی دوچرخه‌های BMX عمدتا از موادی ساخته می‌شود که وزنی سبک و استحکامی زیاد داشته باشد تا به افزایش بیشتر سرعت برای حرکات نمایشی کمک کند.

​

دوچرخه Time Trial

دوچرخه‌های Time Trial نیز همانند دوچرخه‌های BMX برای مصارف حرفه‌ای و مسابقه‌های دوچرخه‌سواری تیمی طراحی شده‌اند. این نوع دوچرخه‌ها معمولا دارای فریم‌هایی بسیار کوچک‌تر نسبت به دوچرخه‌های جاده هستند و طوقه‌ی به‌کاررفته در ساخت آن‌ها عمق بیشتری دارد که به این دوچرخه‌ها سرعت بیشتری می‌بخشد.

​

مهم‌ترین نکاتی که برای خرید دوچرخه باید بدانید

برای این که بتوانید دوچرخه‌ی مناسبی برای خود تهیه کنید، دانستن این که به چه دوچرخه‌ای و برای چه محیطی نیاز دارید، یکی از موارد بسیار ضروری است. اما تنها دانستن این نکته نمی‌تواند به شما در انتخاب دوچرخه کمک کند و مواردی همچون وزن، سایز، قیمت و قطعات به کار رفته تاثیر زیادی بر کیفیت و بازدهی دوچرخه‌ی مورد نظر شما خواهند گذاشت.

۱ – وزن

وزن در انتخاب انواع دوچرخه اهمیت زیادی دارد. درواقع هر چه یک دوچرخه وزن کمتری داشته باشد، به شما در برخورداری از شتاب و سرعت بیشتر کمک خواهد کرد. امروزه سعی شده از موادی در ساخت فریم دوچرخه استفاده شود که به وزن بسیار کم آن بینجامد؛ به همین دلیل در ساخت اکثر دوچرخه‌ها از آلومینیوم، کروم (کرومولی) یا کربن استفاده می‌شود که به دلیل قیمت کمتر آلومینیوم نسبت به دو نوع دیگر، استفاده از آن رواج بیشتری دارد.

۲ – سایز دوچرخه

هر دوچرخه نسبت به سایز فریم و سایز چرخ یا طوقه‌ای که در آن استفاده شده، برای افراد مختلف با ویژگی‌های فیزیکی گوناگون قابل‌استفاده است. دانستن مواردی از قبیل فاصله‌ی زین تا رکاب در حالت نشسته و ایستاده، فاصله‌ی زین تا فرمان و سایز چرخ در بین تمامی این موارد از اهمیت زیادی برخوردار است و به شما کمک خواهد کرد تا به کمک آن‌ها دوچرخه‌ی‌ مناسب خود را انتخاب کنید. اولین قدم برای انتخاب دوچرخه در سایزی مناسب این است که از اندازه‌های موردنیاز خود اطلاعات کافی داشته باشید. قدم بعدی تطبیق اطلاعات سایز شما با جدول سایز‌بندی دوچرخه‌های مورد نیازتان است.

​

انتخاب دوچرخه در سایز مناسب برای کودکان با نحوه‌ی انتخاب دوچرخه برای بزرگسالان تفاوت دارد. در این حالت باید قد و سن را با اطلاعات مربوط به سایز چرخ تطبیق داد تا در نهایت سایز دوچرخه‌ی مناسب پیدا شود.

۳ – هزینه

دوچرخه‌ در بازه‌های قیمتی مختلف وجود دارد که دلیل عمده‌ی تفاوت قیمت‌ها به نوع قطعات به‌کاررفته در ساخت دوچرخه‌ها برمی‌گردد؛ پس در ابتدا باید بدانیم که به چه نوع دوچرخه‌ای نیاز داریم و در عین حال دوچرخه‌ای را انتخاب کنیم که برای نوع مصرف ما مناسب باشد. یکی دیگر از نکاتی که در زمان انتخاب دوچرخه اهمیت زیادی دارد، در نظر داشتن این موضوع است که دوچرخه‌ها بر اساس نوع استفاده به چند دسته‌ی کلی مناسب برای افراد حرفه‌ای، نیمه‌حرفه‌ای و آماتور تقسیم می‌شوند و طبعا بازه‌ی قیمت هر کدام از این رده‌ها تفاوت بسیار زیادی با یکدیگر خواهد داشت.

۴ – قطعات

بررسی هر کدام از قطعات دوچرخه به مطلبی جداگانه نیاز دارد تا مشخص کند چه قطعاتی برای چه دوچرخه‌هایی مناسب‌اند؛ اما درنهایت دانستن برخی نکات درخصوص قطعات دوچرخه اهمیت زیادی دارد و به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید دوچرخه‌ای را انتخاب کنید که قطعات آن علاوه بر کیفیت مناسب، با هزینه و نوع کاربرد شما تناسب داشته باشند.

قیمت یک دوچرخه و در عین حال کیفیت آن در ابتدا بسته به نوع فریمی مشخص می‌شود که در ساخت آن به کار رفته است. فریم انواع دوچرخه‌ بیشتر از موادی نظیر فولاد، آلومینیوم، کروم (کرومولی) یا کربن ساخته می‌شود. دوچرخه‌هایی که فریمی از جنس کربن یا کروم دارند، اغلب برای استفاده در مصارف حرفه‌ای به کار گرفته می‌شوند. این نوع دوچرخه‌ها نیز عمدتا قیمت زیادی دارند؛ به همین دلیل بیشتر دوچرخه‌هایی که برای افراد نیمه‌حرفه‌ای یا آماتور و حتی در بعضی موارد افراد حرفه‌ای ساخته می‌شوند، دارای فریمی آلومینیومی هستند. دوچرخه‌های با فریم آلومینیومی خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام از انواع دارای تفاوت‌هایی در میزان استحکام فریم دربرابر ضربه و فشار هستند.

قطعه‌ی بسیار مهم دیگری که در دوچرخه‌های کوهستان و دوچرخه‌های Hard Tail از لحاظ کارکرد اهمیت دارد، دوشاخ است. در دوچرخه‌های Hard Tail با توجه به اینکه معمولا یا کمک‌فنر ندارند یا دارای یک کمک‌فنر هستند، فشار بسیار زیادی به چرخ‌های جلویی وارد می‌شود. به همین دلیل استفاده از دوشاخ مناسبی که استحکام زیادی داشته باشد، در این دوچرخه‌ها اهمیت دارد. بیشتر دوشاخ‌ها از آلومینیوم یا آلومینیوم‌های سری ۶۰۶۱ ساخته می‌شوند که دربرابر فشار، ضربه و خوردگی حاصل از تماس با آب مقاومت زیادی دارند.

​

مجموعه قطعاتی که سیستم دنده‌دهی یک دوچرخه را تعیین می‌کند، شامل زنجیر، خودرو، شانژمان، طبق عوض‌کن و دسته دنده است. تعداد دنده‌های دوچرخه با توجه به تعداد طبق‌های خودرو مشخص می‌شود؛ به‌نحوی‌که اگر خودروی دوچرخه دارای هشت طبق باشد، آن دوچرخه را هشت‌سرعته می‌گویند.

​

تمامی قطعات سیستم دنده‌دهی با توجه به میزان سرعت دوچرخه انتخاب می‌شوند. نوع قطعاتی که در سیستم دنده‌دهی دوچرخه قرار می‌گیرند، بیشتر با توجه به نوع طراحی آن دوچرخه‌ برای افراد حرفه‌ای، غیرحرفه‌ای و مبتدی مشخص می‌شود. بیشتر دوچرخه‌هایی که برای افراد نیمه‌حرفه‌ای یا مبتدی طراحی می‌شوند، از قطعات سری Altus، Tourney  و Acera  محصولات شیمانو یا محصولات سری X4  تا X7 شرکت سرام استفاده می‌کنند.

​

غالب دوچرخه‌ها دارای یکی از سه نوع ترمز لقمه‌ای، مکانیکی دیسکی و هیدرولیکی دیسکی هستند. در حال حاضر می‌توان با اطمینان گفت که ترمزهای هیدرولیکی دیسکی به لحاظ سرعت عملکرد و اعمال فشار متناسب به چرخ‌ها، نسبت به دو نوع دیگر، ترمز بهتری به‌حساب می‌آیند؛ اما استفاده از چنین ترمزی برای همه‌ی انواع دوچرخه از لحاظ قیمت به‌صرفه نیست و بهترین حالت، استفاده از آن برای دوچرخه‌های کوهستان است.

​

ترمزهای لقمه‌ای به وسیله‌ی دو لقمه که در کنار طوقه قرار می‌گیرند، عمل می‌کنند؛ به این صورت که پس از فشردن دسته ترمز، لقمه به طوقه چسبیده و باعث کاهش سرعت آن می‌شود. یکی از معایب بزرگ این نوع ترمز‌ها داغ‌کردن لقمه‌ها بر اثر ترمز گرفتن زیاد یا قرارگرفتن گل و لای در بین لقمه و عملکرد دیرتر آن است. این نوع ترمز بیشتر در دوچرخه‌های شهری، جاده‌ای و هیبرید استفاده می‌شود که نیاز به ترمز گرفتن مداوم ندارند.

​

ترمز‌های مکانیکی دیسکی و هیدرولیکی دیسکی هردو به وسیله‌ی اتصال لقمه به دیسک قرارگرفته در تایر عمل می‌کنند و تفاوت میان آن‌ها در این است که در ترمز هیدرولیکی دیسکی، پس از فشردن دسته، فشار از طریق روغن به لقمه‌ها منتقل می‌شود؛ درحالی‌که در ترمز مکانیکی دیسکی، این اعمال فشار فقط از طریق سیم ترمز منتقل می‌شود.

​

ترمزهای هیدرولیکی دیسکی معمولا دارای عملکرد سریع‌تری نسبت به ترمزهای مکانیکی دیسکی هستند. ترمزهای مکانیکی دیسکی بیشتر در دوچرخه‌های هیبرید و برخی دوچرخه‌های آفرود کوهستانی استفاده می‌شوند؛ درحالی‌که ترمز‌های هیدرولیکی دیسکی بیشتر برای دوچرخه‌های کوهستانی، مخصوصا دوچرخه‌های مناسب برای حرکت در شیب رو به پایین کاربرد دارند.‌