علایم پیری زودرس چیست و چگونه از پیری زودرس جلوگیری کنیم؟

مجموعه: دوران سالمندی

علایم پیری چیست

تغییراتی در بدنتان که از علائم پیری زودرس است

علایم و نشانه های پیری

شاید با خودتان بگویید چین و چروک پوست و سفید شدن مو علایم پیری است ولی این دو نشانه به تنهایی نمی توانند علایم پیری محسوب شوند ، با بالا رفتن سن ، اندام و بافت های بدن کم کم شروع به پیر شدن می کنند و جایگزینی سلول ها با سرعت کمتری انجام می شود.

معمولا روند روی به پیری بدن از سن 30 سالگی آغاز می شود.  به گفته محققان از این سن به بعد کلسیم استخوانها کم شده و تولید پروتئین در بدن کاهش پیدا می کند که منجر به کاهش تدریجی حجم توده عضلانی خواهد شد. 

با وجودی که با افزیش سن تغییرات زیادی در بدن ایجاد می شود ولی همه این تغییرات طبیعی نیست و گاهی با علایم پیری اشتباه گرفته می شوند مثلا فرتوت شدن نشانه پیری نیست و به هیچ عنوان طبیعی نیست در حالی که همه ما تصور برعکسی داریم. 

علایم پیری زودرس

به گفته دانشمندان روند و سرعت پیری در افراد کاملا به محیط و سبک زندگی آنها وابسته است و فقط 20 درصد ان ژنتیکی است. بر اساس مطالعات برخی از افراد 3 برابر زودتر از دیگران پیر می شوند یعنی هر سال 4.5 ماه بیشتر از دیگران به سن بیولوژیکی آن ها افزوده می شود. 

به همین دلیل است که افراد با سن یکسان ، از نظر ظاهری و بیولوژیکی تفاوت های زیادی با هم دارند و برخی افراد زودتر پیر و شکسته می شوند. 

شما با مشاهده علائم پیری زودرس می توانید قبل از این که دیر شود سبک زندگی خود را تغییر بدهید و سرعت پیری خود را کاهش دهید. 

خشکی پوست از علایم پیری زودرس

علایم پیری پوست معمولا بعد از 25 سالگی نمایان می شوند و معمولا اولین هشدار پیری زودرس نسبت به هم سن و سالان خود را می توانید از روی پوست خود متوجه شوید. 

پوست خشک و برفکی ، ایجاد لک های پر رنگ و ایجاد چین و چروک همه می تواند نشان دهنده مشکلاتی در سیستم غدد داخلی ، رژیم غذایی ناسالم ، نزدن ضد آفتاب و سطح بالای استرس باشد. 

خطوط روی پوست از علایم پیری زودرس

پوست نازک اطراف چشم معمول سریعتر از سایر قسمت ها علایم پیری زودرس را نشان می دهد  اگر خطوط عمیق زیر چشم در سنین کمتر از 40 سال در صورت شما ایجاد شده می تواند نشان دهنده پیری زودرس باشد  البته گاهی اوقات این خطوط به دلیل آناتومی بدن و نوع حرکت عضلات صورت ایجاد می شود که با پیری زودرس متفاوت است. برای پیشگیری از این مشکل به اندازه کافی بخوابید و مصرف نمک خود را کم کنید و از کرم های دور چشم استفاده کنید. 

پیری پوست معمولا از دور چشم ، دور لب ها ،  پوست دست ، آرنج و گردن شروع می شود و شما می توانید نازک شدن و کاهش چربی زیر پوستی و نمایان شدن رگ ها ،  چین خوردگی ،شل شدن و افتادگی در این نواحی پوست را ببینید. 

قاعدگی نامنظم جزو علایم پیری زودرس است

چرخه قاعدگی نامنظم قبل از 40 سالگی از علایم پیری زودرس

بی نظمی چرخه قاعدی یکی از علایم یائسگی است و باید بین سنین 46 – 54 سال اتفاق بیوفتد ولی اگر قبل از 40 سال دچار این علایم شوید نشان دهنده پیری زودرس اندامهای داخلی شماست و برای درمان حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

ضعف فیزیکی از علایم پیری زودرس

بیشتر شدن سن بیولوژیک شما نسبت به سن شناسنامه ای می تواند با ضعف فیزیکی خودش را نشان دهد مثلا بالا رفتن از پله ها یا انجام فعالیتهای روزانه برایتان سخت شده و اندامتان به هم ریخته است . 

کاهش حجم و قدرت عضلات بعد از 40 سالگی اتفاق می افتد که می توانید با ورزش این روند را کند کنید. سعی کنید برای پیشگیری از بروز علایم زودرس پیری حتما یک فعالیت ورزشی که مورد علاقه تان باشد را در برنامه روزانه خود بگنجانید. 

یا حتی کمی پیاده روی کنید یا به جای استفاده از آسانسور از پله ها استفاده کنید. 

روش های به تعویق انداختن علایم پیری

افزایش ریزش مو از علایم پیری زودرس

یک جوان سالم و طبیعی روزانه 50 – 125 تار مو از دست می دهد ولی اگر احساس می کنید ریزش موهایتان زیاد شده و فرق سرتان در حال خالی شدن است حتما به پزشک مراجعه کنید. تغییرات هورمونی که منجر به پیری زودرس می شوند معمولا با ریزش مو خودشان را نشان می دهند. 

کبودی بی دلیل از علایم پیری زودرس 

 کبودی های بدن به دلیل عدم استقامت رگ های خونی و پارگی آن ها ایجاد میشود. اگر بدنتان بی دلیل و به صورت متعدد کبود می شود نشان دهنده کمبود آنزیم و مواد مغذی در بدن است که میتواند منجر به پیری زودرس شود. 

خواب سبک و آشفته از علایم پیری زودرس

اگر نمی توانید به خواب عمیق بروید و کیفیت خواب خوبی ندارید نشان دهنده وجود استرس یا یک مشکل داخلی در بدن است که می تواند باعث پیری زودرس شما شود. 

علائم پیری چیست؟

بر اساس مطالعات اخیر ، محققان به این نتیجه رسیدند که یکی از علایم اولیه پیری ضعیف شدن سیستم عملکرد دهلیزی گوش داخلی است. این بخش گوش مسئول تعادل و آگاهی از محیط است. پیر شدن سیستم دهلیزی گوش داخلی با علائمی از جمله سرگیجه و عدم تعادل همراه است. با این وجود افراد معمولی متوجه این ضعف نمی شوند مگر این که ورزش هایی را انجام دهند که نیاز به حفظ تعادل دارد به همین دلیل از که ورزشکاران در دهه 40 زندگیشان توانایی رقابت با سنین پایین تر را ندارند. علایم پیری دهلیز گوش داخلی را قبل از 60 سالگی احساس می کنید با این که سایر حواس بدن مانند بینایی و عملکردهای حسی تا 60 سالگی کاملا قدرتمند هستند.

علایم پیری پوست

- کاهش توانایی تقسیم سلولی

- کوتاه شدن کروموزوم های سلولی که کم کم به سمت مردن می روند.

- افزایش مواد زائد در بدن 

- سفت تر شدن بافت های ارتباطی بین سلولی

- کاهش ظرفیت عملکردی اندام های بدن

- ضخیم تر شدن دیواره قلب

- کاهش قدرت پمپاژ عضلات قلب

- کاهش انعطاف پذیری و سفت تر و ضخیم تر شدن آئورت 

- عملکرد ضعیف تر عروقی به مغز و قلب را تغذیه می کنند

- سخت تر شدن کنترل دمای داخلی بدن

- بعد از ورزش ، ضربان قلب دیر تر به حالت طبیعی بر می گردد

- باریک تر و ضعیف تر شدن استخوان ها 

- کاهش انعطاف پذیری و سفت شدن مفاصل و غضروف ها

- کاهش تراکم بافت عضلات و کاهش قدرت عضلات

- آهشته تر شدن حرکت غذا در دستگاه گوارش

- کاهش مایعات گوارشی در معده ، کبد ، پانکراس و روده کوچک

- کاهش سلول های عصبی در مغز و نخاع

- کاهش مسیرهای ارتباطی بین سلول های عصبی

- نازک شدن شبکیه چشم

- سفت شدن عنبیه چشم

- کاهش شفافیت لنز چشم

- نازک شدن دیواره کانال گوش

- ضخیم شدن پرده گوش

- نازک شدن پوست و کاهش انعطاف پذیری

- کاهش تولید عرق 

- کاهش رشد ناخن ها

- خاکستری شدن موها و کاهش سرعت رشد موها

- عوارض کلی بالا رفتن سن و پیری

- بدن بیشتر در معرض عفونت ها قرار می گیرد

- خطر حمله قلبی بیشتر می شود

- کاهش قد و نازک شدن استخوان ها 

- بیشتر شکستن استخوان ها 

- تغییر مفاصل از سفتی تا آرتروز شدید

- تغییر اندام ها

- کاهش انرژی کلی بدن

- محدود شدن و آهسته شدن حرکات

- یبوست

- بی اختیاری ادرار

- کاهش تمرکز

- کاهش توانایی تفکر

- کاهش سرعت عکس العمل

- کاهش تعادل

- کاهش بینایی

- کاهش شنوایی

- خشن شدن پوست و ایجاد چین و چروک پوستی

- کاهش وزن بعد از 55 سالگی در مردان و بعد از 65 سالگی در زنان

روش های پیشگیری از علایم پیری

شما قادر به کنترل ژنتیک بدن و توقف روند پیری نیستید ولی می توانید علایم پیری را به تعویق بیندازید و دوران سالمندی را با سلامت سپری کنید.

انجام چک آپ های دوره ای و به موقع و تقویت عضلات و سیستم ایمنی بدن می تواند از پیری زودرس پیشگیری کند. 

چک آپ های دوره ای 

با انجام شش ماهه چک آپ کلی بدن می توانید هر گونه مشکل از جمله کاهش کلسیم ، افزایش کلسترول یا فشار خون را بررسی کنید و قبل از این که آسیب جدی به بدن وارد کند ، این مشکلات را درمان کنید. 

واکسن های مورد نیاز سالمندان 

از آن جایی که سیستم ایمنی سالمندان ضعیف می شود توصیه می شود برای حفظ سلامت بدن واکسن های ضروری را استفاده کنید از جمله واکسن آنفولانزا ، واکسن کرونا 

واکسن ذات الریه از 65 سال به بعد

واکسن دیفتری، تشنج و سیاه سرفه هر 10 سال یک بار

واکسن هرپس زوستر بعد از 60 سالگی

واکسنورم پوستی

واکسن هپاتیت 

ترک سیگار 

سیگار یک عامل تسریع کننده برای بیماری های قلبی ، پوکی استخوان و سرطان است. سلامت بدن چند سال بعد از ترک کردن سیگار ، مشابه فردی می شود که اصلا سیگار نکشیده است.

فعالیت فیزیک و ذهنی روزانه 

فعالیت های فیزیکی که ذهن شما را درگیر کند مثل باغبانی یا خانه داری میتواند وزن شما و استخوان هایتان را سالم نگه دارد و باعث کاهش افسردگی شود. فعال بودن بهترین مانع برای کاهش قدرت حافظه است.

رژیم غذایی سالم 

چربی های سالم غیر اشباع را جایگزین چربی های اشباع و ترانس کنید تا بدنتان در برابر سرطان و بیماری های قلبی قوی تر عمل کند. مقدار مصرف میوه و سبزیجات و حبوبات و غلات کامل  را نسبت به غلات بدون سبوس و گوشت در رژیم غذایی خود افزایش دهید. 

مکمل های لازم برای پیشگیری از علایم پیری

مکمل کلسیم و ویتامین دی 

مردان بالای 50 سال نساز به 1200 میلی گرم کلسیم در طول روز دارند.  افراد کمتر از 60 سال باید روزانه 100 – 600 واحد ویتامین دی مصرف کنند تا کلسیم به طور موثر در بدنشان جذب شود. 

حفظ اندام متناسب 

با افزایش سن ، متابولیم بدن کاهش پیدا می کند و کالری سوزی سخت تر می شود، افزایش وزن و تجمع چربی به خصوص در قسمت شکم احتمال بروز بیماری های قلبی ، دیابت و سرطان را افزایش می دهد. 

سعی کنید با ورزش یا پیاده روی وزنتان را همیشه در حد متعادل نگه دارید. 

به چالش کشیدن ذهن

ذهنتان را همیشه فعال نگه دارید ، مثلا کتاب بخوانید ، جدول حل کنید ، کار جدید یاد بگیرید ، موسیقی بنوازید ، در جمع ها حاضر شوید و مکالمه داشته باشید تا بتوانید سطح هوش خود را بالا نگه دارید.

رفت و آمدتان را بیشتر کنید 

با بالا رفتن سنتان ، دایره اجتماعی دوستانتان را محکم تر کنیدو رفت و آمد با خانواده و دوستان را افزایش دید تا مانع از افسردگی و بی حالی سالمندی شود. 

امین سلطانپور