افسردگی غیر معمول یا آتیپیک

مجموعه: مشاوره خانواده

علائم و روش های درمانی افسردگی غیرمعمول

افسردگی غیر معمول یا افسردگی آتیپیک نوعی از انواع افسردگی است که تظاهراتی که بطور معمول در اختلال افسردگی می بینیم را نشان نمی دهد. بطور کلی، اشخاص مبتلا به افسردگی غیر معمول از علایم مشابه اختلال افسردگی ماژور یا عمده( MDD) رنج می برند. اما در این میان یک فرق اساسی و مهم وجود دارد؛ واکنش پذیری خلقی. به عبارت ديگر، خلق شخص با وقوع اتفاقی مثبت میتواند تغيير یافته و بهتر شود.

افسردگی آتیپیک یا غیرمعمول برعکس نامش غیرمعمول نیست؛ بلکه اتفاقا یکی از انواع افسردگی بسیار شایع است؛ ولی به باورِ بعضی کارشناسان، کم تر از شیوع واقعی آن مورد تشخیص و درمان قرار می گیرد. به گفته ی دکتر هالاریس،« این نوع افسردگی به اندازه ی افسردگی ماژور شناخته شده نیست.»

علایم افسردگی آتیپیک 

علایم افسردگی آتیپیک میتواند از فردی به فرد ديگر تفاوت داشته باشد. علامت کلیدی آن عبارت اند از:

- افسردگی هایی که در جواب به وقایع خوب و اخبار مثبت افزایش پیدا می کند.

- افزایش اشتهایی که منجر به افزایش وزن گردد.

- تمایل زیاد به خوابیدن، بیش از 10 ساعت در طول روز

- حس سنگینی و کرخی در بازوها و یا پاها که حدود یک ساعت یا بیشتر در طول روز صورت بگیرد. احساسی که متفاوت از خستگی است.

- حساسیت به ترد شدن یا انتقاد که به را روابط فردی و اجتماعی و یا شغل شخص تأثیر می گذارد.

- بیخوابی 

- اختلال در خوردن مثل پراشتهایی عصبی( بولیمیا bulimia)، تغذیه بیش از حد یا محدودیت غذایی بسیار زیاد

- لاغری بدن و در عین حال احساس چاق بودن داشتن

- سردرد و ديگر دردها و مشکلات

دلایل افسردگی آتیپیک

دقیقا معلوم نیست که چه چیزی سبب افسردگی غیرمعمول می شود یا این که به چه دلیل بعضی اشخاص دارای خصوصیت های گوناگون افسردگی هستند. افسردگی آتیپیک، اغلب در سال های نوجوانی و پیش از انواع ديگر افسردگی آغاز می شود و میتواند دوره ای طولانی‌تر ( مزمن) داشته باشد.

همانند سایر انواع افسردگی، ترکیبی از عوامل امکان دارد در شکل پذیری این اختلال درگیر باشند. این عوامل عبارتند از:

تفاوت مغز:انتقال دهنده های عصبی، مواد شیمیایی در مغز هستند که سیگنال ها را به دیگر بخش های مغز و بدن حمل می کنند. زمانی که مقدار این ماده های شیمیایی غیر طبیعی یا کم باشد، عملکرد گیرنده های عصبی و سیستم عصبی تغيير نموده و منجر به افسردگی می شود.

صفت های ارثی:افسردگی در افرادی که بستگان نزدیکشان هم چنين شرایطی را دارند، شایع است.

درمان افسردگی آتیپیک

هرچند مهار کننده های برداشت مجدد سروتونین و سایر داروهای جدیدتر اغلب به علت داشتن پروفایل اثرات جانبی کم تر مناسب بوده و جزء مورد های نخست برای درمان افسردگی هستند، ولی بیماران مبتلا به افسردگی آتیپیک به مهارکننده های مونوآمین اکسیداز( MAOIs) پاسخ بهتری می دهند. برخس از داروهای MAOIs رایج:

- فنلزین( ناردیل)( Phenelzine( nardil

- ترانیل سیپرومین( پارات)( Tranylcypromine( parnate

- ایزوکاربوکسید( مارپلان)( Isocarboxazid( marplan

- سلژیلین( امسام)( Selegiline( emsam

با این وجود، امکان دارد که ابتداً SSRIها به علت پتانسیل کنی که برای پیدایش عارضه های جانبی جدّي دارند یا به علت نداشتن محدودیت رژیم غذایی موجود برای MAOI ها تجویز شوند. به طورمثال ، برای جلوگیری از دوره و دوک های فشار خون بالا که بطور بالقوه کشنده هستند، لازم است از مصرف غذاها و نوشیدنی های دارای تیرامین در موقع استفاده از MAOI پرهیز کنید.

روان درمانی، یا صحبت درمانی هم بخش مهمی از برنامه درمانی افسردگی آتیپیک شمرده می شود. از نظر علمی کارکرد مؤثر درمان شناختی- رفتاری( CBT) در درمان علایم افسردگی اثبات شده است.

CBT میتواند به شخص در یادگیری و استفاده از مهارت های مقابله ای کمک کند تا بتواند استرس خود را بهتر مدیریت، با افکار و احساسات منفی مقابله و ترس های خویش را مدیریت کنید. این مهارت ها به خصوص زمانی میتوانند موثر واقع شوند که شخص در انتظار آغاز درمانهای ضد افسردگی باشد.

دیگر شیوه های روان درمانی، یا صحبت درمانی که امکان دارد برای درمان افسردگی غیر معمول مورد استفاده قرار گیرد عبارتند از:

- رفتار درمانی

- درمان شناختی

- درمان رفتاری دیالکتیکی

- درمان فردی، گروهی و خانوادگی

- درمان بین فردی

روان درمانی پویشی( Psychodynamic)

علاوه بر دارو و روان درمانی، بعضی از مطالعات نخست اثرات مثبت گیاهان و مکمل هایی را نشان می دهد که امکان دارد در بهبود علایم افسردگی کمک کننده باشند. از جمله روغن ماهی، گیاه علف چای( St. John’s Wort)، روغن ماهی، ۵- هیدورکسی تریپتوفان ۵- HTP و اسیدفولیک. چنانچه در حال استفاده مکمل هستید، نخست با پزشک خویش مشورت کنید. بعضی مکمل ها و گیاهان دارویی میتوانند با داروهای مصرفی شما تداخل داشته باشند.

داروهای ضد افسردگی تا حد زیادی کمک کننده خواهند بود. همچنین داروهای مهارکننده های بازجذب سروتونین با نام مخفف اس اس آر آی( selective serotonin reuptake inhibitor) هم امکان دارد تجویز شوند.

علاوه بر این گاهی نسل قدیمی تر داروهای ضد افسردگی موسوم به مهارکننده های مونوآمین اکسیداز( monoamine oxidase inhibitor) هم برای درمان این نوع از افسردگی تجویز می شود. روی این دسته از داروها برای درمان افسردگی غیر معمول تا به حال مطالعه های زيادي انجام شده است.

گردآوری: بخش روانشناسی